Yazılım testinin rolü, modern geliştirme süreçlerinde giderek genişlemekte ve önem kazanmaktadır. Test yalnızca geliştirme sonrası yapılan bir kontrol değil, yazılım yaşam döngüsünün tüm aşamalarına yayılması gereken sistematik bir faaliyettir.
Testin etkin olabilmesi için yazılım geliştirme yaşam döngüsü (SDLC) modeline uygun olarak planlanması gerekir. V-model, Agile, Waterfall gibi farklı yaşam döngüsü modelleri, test aktivitelerinin zamanlamasını ve doğasını belirler.
📌 1.Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsünün Test Üzerindeki Etkisi
SDLC modeli, test seviyeleri (birim testi, entegrasyon testi, sistem testi, kabul testi) ve test stratejisini doğrudan etkiler. Her modelin test aktivitelerine yaklaşımı farklıdır. ISTQB, bu modele göre uygun test seviyelerinin belirlenmesini önerir.
🎯 Örnek:
Agile bir projede her sprint sonunda çalışan yazılım parçaları “sprint review” aşamasında hem geliştirici hem QA tarafından test edilir. Test sürekli ve çevik bir şekilde ilerler.
📌 2.Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü ve İyi Test Etme Uygulamaları
İyi test uygulamaları, her aşamada kaliteyi garanti altına alır. Otomasyon, erken test, test verisi yönetimi, versiyon kontrol entegrasyonu gibi pratikler başarılı bir test süreci için gereklidir.
ISTQB, test süreçlerinde kaliteyi artırmak için şu uygulamaları önerir: erken test, risk bazlı test, test otomasyonu, statik analiz, izlenebilirlik ve test tasarım tekniklerinin doğru kullanımı.
🎯 Örnek:
Bir mobil uygulama geliştirilirken, gereksinimler doğrultusunda sınır değeri analizi yapılarak validasyon testleri oluşturulur. Ek olarak her kod push’unda otomatik regresyon testleri çalıştırılır.
📌 3.Yazılım Geliştirme Faktörü Olarak Test
Test yalnızca hataları bulmak için değil, yazılımın geliştirilmesine katkı sağlamak için yapılır. Geri bildirimler sayesinde kod kalitesi artar, kullanıcı deneyimi iyileşir ve proje daha sürdürülebilir hale gelir.
🎯 Örnek:
Bir test mühendisi, uygulamanın belirli bir ekranında çok fazla adım olduğunu fark eder ve bu konuda geri bildirim verir. Bu, ürün ekibi tarafından dikkate alınır ve kullanıcı akışı sadeleştirilir.
📌 4.DevOps ve Test Etme
DevOps kültüründe test bir ekip sorumluluğudur. Test otomasyonu, pipeline’lara entegre edilir ve dağıtım öncesi kalite kontrolü otomatikleştirilmiş olur.
🎯 Örnek:
Her kod değişikliğinden sonra otomatik entegrasyon ve smoke testlerinin çalıştığı bir DevOps pipeline’ı sayesinde hatalı kod prod ortama ulaşmaz.
📌 5.Shift-Left Yaklaşımı
Shift-Left, testin sürecin en başına çekilmesidir. Yani hata testin sonunda değil, kod yazılmadan önce analizde yakalanmaya çalışılır. Bu yaklaşım, kaliteyi artırır ve maliyeti düşürür.
🎯 Örnek:
QA ekipleri, analiz toplantılarına katılarak gereksinimlerin test edilebilirliğini sorgular. Böylece analiz aşamasında bile olası hatalar engellenmiş olur.
📌 6.Geçmişe Dönük Öğeler ve Süreç İyileştirmesi
Test süreçlerinde yaşanan hatalar ve aksaklıklar geriye dönük olarak değerlendirilerek sürekli iyileştirme sağlanır. Retrospective (geri dönüşüm toplantıları) bu noktada önemli bir araçtır.
🎯 Örnek:
Geçmiş projede yapılan bir hata yüzünden prod ortamda kritik bir bug çıktıysa, bir sonraki projede buna benzer alanlara özel regression testleri eklenir.